Месяц: Октябрь 2020

Домашняя робота 26-30.10.2020 г.

Составьте словосочетания, соедините слова из двух столбиков. с 2-3 словосочетаниями составьте и напишите предложения.

дикий зверь- лев дикий зверь

железный гвоздь

свежая зелень

цветущая сирень- весной расцветают сиреньи

новая скатерть

солнечный день – сегодня был солнечный день

школьная тетрадь

косолапый медведь

быстрая лошадь

Употребите данные существительные со словом мой или моя. Запишите в два столбика отдельно слова мужского и женского рода.

 Лагерь, букварь, кровать, день, камень, конь, лошадь, гость, рубль, календарь, жизнь, словарь, медведь, морковь.

мой                                                                      моя

Лагерь                                                                  кровать

букварь                                                                 лошадь

день                                                                       рубль

камень                                                                  жизнь

конь                                                                        морковь

гость

календарь

словарь

медведь

Данные словосочетания напишите во множественном числе

Быстрый олень-быстрые олени, лесной зверь-лесные звери,

белый медведь-белые медведи, зелёная ель-зелёные ели,

чистая тетрадь-чистые тетради, большой гвоздь-большие гвозди,

дикий зверь- дикие звери

Подберите антонимы к выделенным словам. Запишите словосочетания. .

новая мебель – старая одежда

большая площадь – маленькая комната

чистая скатерть – грязная бумага

поздняя осень –ранняя весна

дождливый день – солнечное утро

длинный гвоздь –короткая стрижка

ранний гость – поздний вечер

большой словарь – маленький мальчик

Данные словосочетания напишите в единственном числе.

Белые гуси-белый гусь,

зелёные ели- зелёная ель, нужные словари-нужный словарь, быстрые кони-быстрый конь, новые тетради-новая тетрадь, большие площади-большая площадь, красивые корабли-красиый корабль, огромные камни-огромный камень

Допишите окончания прилагательных.

1. Алёша получил в подарок ручку. У ручки было золотое перо. 2. На ручке были написаны золотые слова. 3. В классе только у Алёши есть ручка с золотым пером и золотыми буквами. 4. Учительница поставила двойку золотым пером. 5. Алёша растерянно смотрел на своё золотое перо. 6. У Алёши сегодня не золотые знания. 7. У моего друга золотой характер. 8. У моей бабушки золотые руки.

Տնային աշխատանք 26-30.10.2020թ. Առանձնացրու օքսիդները, ընտրիր մի օքսիդ և պատրաստիր տեղեկություն նրա մասին:

1) BaO,  Fe3O4,  Al(OH)3

    BaO,  
2) Na2O,  CaCO3,  Al2O3

    Na2O,  
3) CaO,  NH4NO3,  BaO2

     CaO,  
4) KMnO4,  Ca(NO3)2,  KClO3 , CO

    CO

5)H2O, H2O2, H2SO4 , C02

    H2O

Երկաթի օքսիդ՝ քիմիական նշանը՝ Fe (լատ.՝ Ferrum)։ Երկաթը d-տարր է, պարբերական համակարգի ութերորդ խմբի երկրորդական ենթախմբում է, ատոմային համարը՝ 26։ Այն սպիտակ-արծաթափայլ մետաղ է։ Ատոմի Բացի Էներգիական չորրորդ մակարդակի 2 էլեկտրոնից, քիմիական կապերի առաջացմանը կարող են մասնակցել նաև երրորդ մակարդակի d-էլեկտրոնները։ Երկաթին բնորոշ են գերազանցապես +2 և +3 օքսիդացման աստիճանները։ Ազատ վիճակում երբեմն հանդիպում է միայն որոշ երկաթաքարերի տեսքով։ Գտնվում է հիմնականում օքսիդային հանքաքարերում, որոնցից կարևորներն են գորշ երկաթաքարը (լիմոնիտ)(Fe2O3 . nH2O), կարմիր երկաթաքարը (հեմատիտ)(Fe2O3), մագնիսական երկաթաքարը (մագնետիտ) (Fe3O4), սիդերիտը (FeCO3), պիրիտ (հրաքար)՝ FeS2 և այլն։ Մարդու օրգանիզմում կա ~ 3գ երկաթ տարր գերազանցապես հեմոգլոբինի բաղադրության մեջ։

Վանի թագավորություն 26-10.2020թ.

1.Թվարկել Վանի թագավորության հզորացման պատճառները:

2.Պատմել Վանի թագավորության հիմնադրման մասին:

3.Համեմատել Սարդուրի Ա, Իշպուինի, Մենուա արքաների գործունեությունը, կառավարման ժամանակաշրջանը:

1. Իշպուինի թագավորի (մ.թ.ա. 825-մ.թ.ա. 810), հատկապես նրա որդու և հաջորդի՝ Մենուայի (մ.թ.ա. 810-մ.թ.ա. 786) օրոք Հայկական լեռնաշխարհի ազգակից ցեղերն ու «աշխարհները» մեծ մասամբ ներառվել են Արարատյան միասնական տերության մեջ։ Արգիշտի Ա-ի և Սարդուրի Բ-ի կառավարման ժամանակ Վանի թագավորությունը հասնում է իր հզորության գագաթնակետին։ Երկրի սահմանները ձգվում էին Կովկասից մինչև Խորին Ասորիք և Բաբելոնից ու Արևմտյան Իրանից մինչև Փոքր Ասիայի խորքերը։ Այն դառնում է Մերձավոր Արևելքի միակ գերտերությունը։ Վանի թագավորություն, պետություն Հայկական լեռնաշխարհում՝ մ.թ.ա. 9-6-րդ դարերում։ Թագավորության արքաների թողած արձանագրություններում երկիրը կոչվում է «Բիայնիլի», երբեմն՝ «Նաիրի», ասորեստանյան աղբյուրներում այն հիշատակվում է որպես «Ուրարտու», իսկ Աստվածաշնչում՝ «Արարատյան թագավորություն»  անուններով։

2.Թագավորության հիմնադիր արքա է հիշատակվում Արամեն, որը կառավարել է մ․թ․ա 860-840 թվականներին։ Նրա մասին տեղեկութոյւններ է պահպանվել Ասորեստանի Սալմանասար Գ թագավորի (մ.թ.ա. 859-824) արձանագրություններում։ Արամեին հաջորդել է Սարդուրի Ա-ն, որը մ․թ․ա․ 830-ական հզորացրել է երկիրը և Վանա լճի ափին հիմնել Վան (Տուշպա, Տոսպ) մայրաքաղաքը, որի անունից էլ առաջացել է թագավորության անունը՝ Վանի թագավորություն։ Սարդուրի Ա-ին հաջորդում է Իշպուինին, որը իր որդի Մենուայի հետ իրականացնում է մի շարք բարեփոխումներ և շարունակում հզորացնել երկիրը։ Վանի թագավորությունը իր հզորության գագաթնակետին է հասել Արգիշտի Ա-ի գահակալման ժամանակաշրջանում (մ.թ.ա. 786-764)։ Նա կազմակերպել է մի շարք արշավանքներ դեպի Ասորեստան և այլ երկներ։ Նա շրջափակման մեջ է գցել Ասորեստանը, որի հետևանքով հակառակորդի զորավարները սարսափում էին նրանից և ասում, որ «նրա անունը հնչում է ինչպես ծանր հողմ»։ Արգիշտի Ա-ից հետո գահը անցնում է նրա որդի Սարդուրի Բ-ին, որը նույնպես շարունակում է տարածքային նվաճումները։ Սարդուրի Բ-ից հետո երկրում սկսում է անկման ժամանակաշրջան, որի ժամանակ գահակալում են Ռուսա Ա-ն, Արգիշտի Բ-ն, Ռուսա Բ-ն, Սարդուրի Գ-ն, Սարդուրի Դ-ն, Էրիմենան, Ռուսա Գ-ն և Ռուսա Դ-ն։ Թագավորությունը վերջնական անկում է ապրում մ․թ․ա 590 թվականին։

3.Սարդուրի Ա (ծննդ. թվ. անհայտ մ.թ.ա. 910-900 — մ.թ.ա. 824 թվական), Վանի թագավորության մ.թ.ա. մոտ 834-828 թվականներին։ Շարունակելով նախորդների՝ Արամեի և իր հոր՝ Լուտիպրիի քաղաքականությունը, հաջողությամբ դիմակայել է Ասորեստանի կողոպտչական արշավանքներին, ընդարձակել և ամրապնդել թագավորության սահմանները։ Գահակալման սկզբնական տարիներին միավորելով Արածանի գետի միջին և ստորին ավազանի «երկրները», արևմտյան սահմանը հասցրել է մինչև Եփրատ գետը։  Շինարարական աշխատանքների մասին Սարդուրի Ա-ի արձանագրությունը աքադերեն պահպանվել է բերդապարսպին։ Ըստ այդ արձանագրության՝ նա մեծարվել է «մեծ արքա», «տիեզերքի արքա», «Նաիրի երկրների արքա», «բոլոր թագավորներից հարկեր ստացող արքա», «ճակատամարտերից չերկնչող զարմանահրաշ քուրմ» և այլ տիտղոսներով։ Իր գահաժառանգ որդի Իշփուինիին թողել է ընդարձակ և կայուն սահմաններով թագավորություն։ Հավանաբար թաղվել է Մուսասիրի (Արդինի) տաճարում։

Իշպուինի (մ․թ․ա․ մոտ 828/825-810), Վանի թագավորության թագավոր մ.թ.ա. մոտավոր 824-810 թվականներին։ Ժամանակակից է Ասորեստանի Շամշիադադ թագավորին և հիշատակվում է նրա տարեգրության մեջ (Ուշպինա անունով) մ.թ.ա. մոտավոր 824-ին։ Սկզբում իշխել է միահեծան, այնուհետև որդու՝ Մենուայի գահակցությամբ։ Իշպուինիի անունով պահպանված սեպաձև արձանագրությունները պատմում են նրա հաղթական արշավանքների, թագավորության սահմանների ընդարձակման ու ամրապնդման մասին։ Իշպուինիի, ինչպես նաև Մենուայի հետ համատեղ թողած որոշ արձանագրություններ։ Իշպուինին կրել է «Մեծ արքա», «Հզոր արքա», «Տիեզերքի արքա», «Նաիրի, Սուրա, Բիայնա երկրների արքա» տիտղոսները։ Կյանքի վերջին տարիներին արքայական գահը հանձնելով Մենուային՝ նվիրվել է քրմապետական գործունեությանը։ 

Մենուա, Մինուա (մ․թ․ա․ 810 — մ.թ.ա. 786), Վանի թագավորության թագավոր մոտ մ.թ.ա. 810 թվական:Իշփուինիի և Մենուայի համատեղ թագավորության տարիներին Վանի թագավորության սահմանները ընդարձակվել են (հարավ-արևելքում հասնելով մինչև Մանա և Բարշուա երկրները, մոտենալով Ասորեստանի արևելյան սահմաններին)։ Մենուայի միանձնյա թագավորության օրոք Վանի թագավորությունն ապրել է ռազմաքաղաքական վերելք։ Կենտրոնական և ծայրամասային մարզերում՝ Վանա լճի շրջակայքում, Արածանիի և Արաքսի վերին հոսանքներում, Կարինի (Էրզրումի) դաշտում Մենուան կառուցել է բազմաթիվ ամրոցներ (ինչպես նաև տաճարներ)։ Այնուհետև Մենուան ռազմական գործողություններ է ծավալել արևմուտքում և հարավ-արևմուտքում՝ Ծուփանիում (Ծոփք), Ալզիում (Աղձնիք), անդրեփրատյան Մելիտեայում (Մալաթիա)։ Մենուան ստեղծել է ոռոգման լայն ցանց։ Ոչ միայն Վանի թագավորությունում, այլ Հին Արևելքում ուրույն տեղ է գրավել Մենուայի կառուցած վիթխարի ջրանցքը՝ 72 կմ երկարությամբ, որը խմելու և ոռոգելու ջուր է մատակարարել (այժմ էլ գործում է) Վանի թագավորության մայրաքաղաք Տուշպային (Վան)։ Մենուան ջրանցքներ է անցկացրել Վանա լճի հյուսիսային, հարավային ու արևելյան ավազաններում և հարակից շրջաններում։

Տնային աշխատանք 29.10.2020թ.

1. Տրված բառերն ըստ հոմանիշության բաժանի՛ր հինգ խմբի: 

Դժբախտ-անբախտ-չարաբախտ- ապերջանիկ- տարաբախտ, 

հին- հնամենի- հնօրյա- վաղեմի-հինավուրց , 

փնթփնթան- դժգոհ- դժկամ, 

 անկայուն- երերուն- անհաստատ- խախուտ- դողդոջուն, 

տոկուն- դիմացկուն-պինդ-ամուր, 

թշվառ

2. Սխալ կամ ոչ տեղին գործածված բառերը գտի՛ր և փոխարինի՛ր հարմար հոմանիշներով:

Նրան աշխատանքից (փրկեցին) ազատեցին, որովհետև անպատասխանատու էր ու ցրված:

Մատիտներիդ մեջ կապույտի բոլոր (գույները) երանգները կա՞ն:

Ծանոթիս այդպես էլ չգտա (թանձր) խիտ բազմության մեջ:

Ընկերները երկու օր առաջ էին (մաքառել) վիճել ու հաշտվելու փորձեր էին անում:

(Բերրի) շատ խոստումներ տվեց ու գնաց:

3. Ավելորդ բառերը գտի՛ր և նախադասություններից հանի՛ր:

Էլի դարձյալ այդ մասի՞ն ես խոսում:

Դարձյալ այդ մասի՞ն ես խոսում:

Ամբողջ ճանապարհը ոտքով քայլեցի:

Ամբողջ ճանապարհը  քայլեցի:

Դու արդեն հե՞տ ես վերադարձել:

Դու արդեն  վերադարձել ես՞

Կարմիր գույնի շատ ծաղիկներ հավաքեցինք:

Կարմիր շատ ծաղիկներ հավաքեցինք:

Կրկին անգամ ասում եմ քեզ:

Կրկին ասում եմ քեզ:

Նախ առաջին հերթին այս գործը պիտի լինի:

 Առաջին հերթին այս գործը պիտի լինի:

Քեզ մի հատ մարդ էր հարցնում:

Քեզ մի  մարդ էր հարցնում:

Կարելի՞ է մի հատ զանգել:

Կարելի՞ է  զանգել:

Ուրիշ այլ մարդիկ ավելի լավ կհասկանային:

Ուրիշ մարդիկ ավելի լավ կհասկանային:

Ավ. Իսահակյանի ,,Ահմեդի ուղտը,, տնային աշխատանք 28.10.2020թ.

1. Գրիր տրված բառերի բացատրությունը:

Սաստիկ- ուժեղ, կիզիչ-ուժեղ վառող, գուռ-առատ, չորս դին-չորս կողմ, ման կուգամ-փնտրել:

2. Հեքիաթից դուրս գրիր բարբառային բառեր և փոխարինի’ր գրական հայերենով:

Ման  կուգամ- փնտրել

Գլուխը  ժաժ  տալ_ գլուխը շարժել

Ես  գլուխս  եմ  մոլորել- գլուխը կորցնել, խառնվել իրար

 Երթամ  տուն_ գնամ տուն

3.Հեքիաթի ասելիքին համապատասխան առած-ասացվածք գտի’ր:

Լավություն արա, ջուրը գցիր, դեմդ կգա:

4. Բառարանի օգնությամբ բացատրի՛ր ուղտ, ուխտ բառերը, այդ բառերով կազմիր բարդ բառեր

Ուղտ- կենդանի

Ուխտ-երդում

Ընձուղտ

Ուխտադրուժ, ուխտագնաց, պանդուխտ

Իտալո Կալվինո ՛Խիղճը՛

1. Ըստ ստեղծագործության ներկայացրու՛ հեղինակի վերաբերմունքը պատերազմի նկատմամբ: 

Պտերազմը ինքնին շատ բացասական երևույթ է, սակայն պատերազմի ժամանակ սպանելը դա հնարավոր է մեդալի արժանացնել, և հանցագործություն չհամարել, իսկ պատերազմից դուրս թշնամուն սպանելը համարել հանցագորխություն:Այսինքն՝ պատերազմի ժամանակ գործում են պատերազմական օրենքները, իսկ խաղաղ ժամանակ այլ օրենքներ:

՛՛Ուշինարա՛՛

՛՛Ուշինարա՛՛26.10.2020թ.

Այս ստեղծագործության ասելիքը այն է, որ, եթե քեզնից օգնություն են խնսրում և ունեն քո պաշտպանության կարիքը, ապա պետք է հավատարիմ մնալ մարդկային արժեքներին, չդավաճանել և չհուսախաբել քեզ վստահողին:

Տնային աշխատանք 21.10.2020թ.

  1. Նկարագրի՛ր այն աշխարհը, որի մասին պատմվում է:

Անտարբեր,անսիրտ, անարդար,գունազարդ, բայց անհետաքրքիր,

  • Բացատրի՛ր փոխաբերությունները.

Ա. Նա մեծացավ բոլորի աչքի առաջ անտես ու անհայտ:

Ոչ մեկը նրա վրա ուշադրություն չդարձրեց, նրան արհամարհեցին, ոչ մեկը նրա համար չանհանգստացավ, նրան չնկատեցին:

Բ. Բոլորից ծածուկ՝ իր մատներով շոշափում ու զննում էր մարդկանց սրտերը և տեսնում էր, որ քարից էին այդ սրտերը, քար ու ապառաժից:

 Նա տեսնում էր մարդկանց չարությունը, անտարբերությունը, անխղճությունը:

  • Բնութագրի՛ր տղային:

Նա մենակ էր, ինչպես մի թռչուն՝ ամայի ժայռերի մեջ,  որբ ու աղքատ, բարի, ուրիշի համար անհանգստացող:

  • Ո՞րն է այս ստեղծագործության ասելիքը: Պատասխանդ ապացուցի՛ր ստեղծագործությունից դուրս գրած հատվածներով:

 Սերն ու բարությունը կփրկեն աշխարհը: Երգի միջոցով կարելի է փափկեցնել, բարիացնել մարդկանց սրտերը:

ՙՙԱպա շտապեց մարդկանց մոտ, մտավ մարդաշատ քաղաքը, կանգնեց հրապարակում և սրինգը նվագեց: Քնքուշ ու գեղեցիկ՝ ուղղակի սրտի խորքերից դուրս ցայտեցին դյութական, անուշ հնչյունները: Նա երգում էր արցունքով թրջած հացը աղքատների ու չարքաշների, ցուրտ, անտուն գիշերները մերկ տնանկների, նա երգում էր փակ դռներն ու քար սրտերը մարդկանց, անտեր, անտերունչ մենակությունը լքված որբերի: Եվ փռվեցին նրա երգերը հրապարակի վրա, մտան ամեն մի խրճիթ ու ապարանք, փշրեցին քարեղեն սրտերը: Ամեն մի սիրտ խայթվում էր իր անգթությամբ և բռնկվում էր ծովի չափ սիրով, որ ծովի պես հուզվում էր և ափերից դուրս թռչում: Եվ ամեն մի մարդ ուզում էր հրապարակ վազել, սիրով ու կարոտով գրկել մի ուրիշ անծանոթ մարդու, գրկել, համբուրել նրան և մեռնել նրա համար: Եվ ահա մարդիկ դուրս թռան տներից, վազեցին հրապարակ, շրջապատեցին պատանուն և առաջին անգամ նկատեցին, որ աղքատ է նա ու մենակ. գրկեցին ու համբուրեցին նրան և առաջին անգամ իրենց կյանքում վշտահար հեկեկացին…՚

  • Ստեղծագործության մեջ ի՞նչ հակադրություններ կան

Մարդիկ տուն էին դառնում, և ոչ ոք չէր լսում ու տեսնում նրան, ոչ ոք չէր ուզում լսել ու տեսնել նրան…

Աղքատ մարդը նկատեց երեխային, տարավ իր տուն և ընդհունեց որպես իր երեխա, իսկ հարուստները անտարբեր էին և չէին նկատում որբ ու անտեր երեխային:

1. Հարցերին պատասխանի՛ր:

 Ա. Ո՞րն է բառի ձևը:

Բ. Ո՞րն է բառի իմաստը:

2. Ա և Բ նախադասություններում ընդգծված բառերի իմաստները համեմատի՛ր:

Ա. Երկինքը կամաց-կամաց ամպեց, և սկսեց անձրևել:

Բ. Հայրը ամպեց, նստեց, ու տղան հասկացավ, որ պիտի լռի:

Փոխաբերական իմաստով է՝ խոճոռվեց, բարկացավ, դեմքը մթագնեց:

Ա. Բժիշկը բամբակ է ուզում, որ վերքը մաքրի:

Բ. Իսկական բամբակ է, երեխա չէ:

Փոխաբերական իմաստով է՝ խելոք, հանգիստ, լսող, փափուկ բնավորությամբ, զիջող:

Ա. Գետափին մի քար կա, որի վրա պառկում էր լողանալուց հետո:

Բ. Այդ մարդու սիրտը քար է:

Փոխաբերական իմաստով է՝ չար, անսիրթտ մարդ:

Տնային աշխատանք

Կարդա Ավետիք Իսահակյանի ,,Արևի մոտ,, հեքիաթը:

  1. Մգեցված արտահայտությունները փոխարինիր համարժեք բառերով:
  2. կուչ էր եկել- կծկվել
  3.   լուռ ու մունջ-անխոս, ձայնը կտրած
  4. Մութն իջավ — մթնեց
  5.    լաց էր լինում- լալիս էր

2. Մանրամասն նկարագրի՛ր անծանոթ մարդու խրճիթը և ընտանիքը:

Նրա տունը մի խեղճ խրճիթ էր. օջախի շուրջը նստած էին բարի մարդու կինն ու երեխք փոքր երեխաները: Նրա խրճիթին կից մի մեծ բակում որոճում էին ոչխարները: Նա հովիվ էր, սարի հովիվ:

3. Մեկնաբանի՛ր այս նախադասությունը՝

Եվ նա տեսավ, որ արևը հենց այս տան մեջ է, որ ինքը հենց արևի գրկում է

Նա գնաց արև ի հտևից և այդ աղգատ խրճիթում այնգան ջերմություն գտավ, որ հասկացավ որ իր փնտրած արև հեց այդ տան մեջ է:

4. Ինչո՞ւ անծանոթ մարդը որբ երեխային տարավ իր տուն:

Որովետև գիշեր էր և տուն ու տտեղ չուներ որբ երեխա էր և այդ բարիի մարդը խղճաց և տարավ իր տուն և իր կնոջը ասաց որ ունէին երեք երեխա այժմ կունենան չորսը:

3. Կետերը փոխարինի՛ր տրված բառերից մեկով: Համեմատի՛ր բառի իմաստները 

տարբեր նախադասություններում:

Փափկել, սուր, ալիք, փչել:

Սուր դանակ է. պետք, որ այդ բիծը քերեմ:

Շատ փչան մարդ է ընկերս, նրա խոսքը լսել չի լինում առանց ծիծաղի:

Ալիքը խորտակված նավի մի բեկոր ափ հասցրեց:

Կյանքի ալիքը նրան շպրտել էր ընտանիքից հեռու:

Քամին փչում էր ամբոդջ ուժգնությամբ:

Ընկերները գիտեին, որ նա փչան էր, ոչ մի վագրի էլ չի հանդիպել: Մոմն արևից փափկեց ու ծռմռվել էր:

Մի քանի քաղցր խոսքից փափկում էր, չորությունից ու խստությունից հետք 

չէր մնացել: